2016ལོའི་བོད་ཁུལ་གྱི་དམངས་འཚོའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དྲུག 

དབུལ་སྐྱོར་དཀའ་སེལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི། 
     ས་ཆ་གཞན་དུ་སྤོ་བའི་དབུལ་སྐྱོར་གནས་སྤོའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། མི་ཁྲི་1.38གནས་སྤོ་བཀོད་སྒྲིག་བརྩོན་ལེན་བྱས་པ་དང་། དེང་རབས་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཕྱུགས་ར་30དང་དྲོད་ལྡན་ཕྱུགས་ར་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི་11.4འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་དགོས། 
ལས་ཞུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་གི་སྐུལ་སྤེལ་འཆར་གཞི།
     གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལས་ཤོར་ཚད་4.2%ཀྱི་ནང་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱས་པ་དང་། འགན་བཅོལ་ནང་ཞུགས་པའི་མི་གྲངས་2015ལོའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བ་མངོན་འགྱུར་བྱས་ནས། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ལས་ནུས་ཤོར་བའི་རྒན་རྒོན་ཁྲི་5.72དང་ལོ་ན་80ཡན་གྱི་རྒན་རྒོན་ལོ་ལོན་ལ་ཁྱིམ་སྡོད་རྒན་གསོའི་ཞབས་ཞུ་འདོན་སྤྲོད་བྱ་དགོས། 
སློབ་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་དར་སྤེལ་གྱི་འཆར་གཞི། 
     ལོ་བཅོ་ལྔའི་རིང་གི་རིན་མེད་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་པ། བོད་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་འོས་འགན་སློབ་གསོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་སློབ་མ་ཚང་མ་འཚོ་བཅུད་ལེགས་གཏོང་གི་འཆར་གཞིའི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་དུ་བཅུག་ནས། བོད་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་དགེ་རྒན་ཁྲི་2ལྷག་ལ་འཚོ་བའི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་སྤྲོད་དགོས། 
སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་རིམ་སྤོར་འཆར་གཞི།
   རྨང་གཞིའི་སྤྱི་སྤྱོད་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་གྲོན་དངུལ་གྱི་ཚད་གཞི་ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་མི་རེར་ཁ་གསབ་སྒོར་5ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས།  ཐུམ་འབུའི་ནད་ཀྱི་ནད་གཞི་བརྟག་དཔྱད་འཆར་གཞི་ནང་མི་ཁྲི་30གྲལ་བཤེར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རིན་མེད་སྨན་རྫས་ཀྱིས་ནད་པ་ཁྲི་1.4ལ་སྨན་བཅོས་བྱེད་དགོས།
རིག་གནས་གོང་འཕེལ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་གཞི། 
     ལོ་རེར་ཡུལ་ཤོག་དང་གྲོང་རྡལ་རེར་རིག་གནས་འཁྲབ་སྟོན་3ནས་5བར་དང་། སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་རེ་ལ་1ལས་མི་ཉུང་བ། 《སི་ཁྲོན་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར།》དང་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་གྱི་《གངས་ལྗོངས་གསར་འཕྲིན།》སོགས་རིན་མེད་ངང་དགོན་སྡེར་སྐྱེལ་བའི་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་བྱ་དགོས།
བོད་ཁུལ་གྱི་ཁང་གསར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་འཆར་གཞི། 
   དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཞིང་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི་2ལ་སྡོད་ཁང་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་ལག་བསྟར་བྱ་བ། བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་ཚོ་གསར་པ་526བསྐྲུན་རྒྱུ་བརྩོན་ལེན་བྱ་དགོས། བོད་ཁུལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་བཙོག་ཆུ་ཐག་གཅོད་དང་འཚོ་བའི་གད་སྙིགས་གནོད་མེད་ཅན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏང་དགོས། 
    ཉེ་ཆར། ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གི་གཞུང་ལས་ཐིང་གིས་《2016ལོའི་བོད་ཁུལ་གྱི་དམངས་འཚོའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་དྲུག་གི་འཆར་གཞིའི་སྤྱིའི་ལས་ཀའི་ཇུས་གཞི།》དང་དབུལ་སྐྱོལ་དཀའ་སེལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི། ལས་ཞུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་གི་སྐུལ་སྤེལ་འཆར་གཞི།  སློབ་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་དར་སྤེལ་གྱི་འཆར་གཞི། སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་རིམ་སྤོར་འཆར་གཞི། རིག་གནས་གོང་འཕེལ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་གཞི། བོད་ཁུལ་ཁང་གསར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་གཞི་སོགས་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི་དྲུག(གཤམ་དུ་བསྡུས་མིང་ལ་1+6ཇུས་གཞི་ཞེས་བརྗོད།)དངོས་སུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་དམངས་འཚོའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་གི་སྤྱིའི་མ་དངུལ་འཇོག་འབོར་ཧ་ལམ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་60.9ཟིན་ཡོད་དེ། ན་ནིང་དང་བསྡུར་ན་སྒོར་དུང་ཕྱུར་8ཙམ་ཇེ་མང་དུ་སོང་ཡོད། 
སྔོན་དཔག་བྱས་ན་སྤྱིའི་མ་དངུལ་འཇོག་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་60.9ཟིན་ཡོད།
    1+6ཇུས་གཞི་ནི་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ལྗོངས་ལས་ཀ་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་འཚོགས་རྗེས། ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དུས་སྐབས་གསར་པའི་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་བོད་ཁུལ་ལས་ཀ་སྤྱིའི་རིགས་ལམ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཆེད། ཆེད་དུ་བཟོས་པའི་ལས་ཀའི་ཇུས་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེའི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ། མ་དངུལ་གྱི་ཐད་ནས་སྔོན་དཔག་བྱས་ན་སྤྱིའི་མ་དངུལ་འཇོག་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་60.9ཟིན་ཡོད། ཀྲུང་དབྱང་དང་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུས་བོད་ཁུལ་ལ་གནང་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐུགས་ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཡོད། མ་དངུལ་གྱི་ཡོང་ཁུངས་གཙོ་བོ་ནི་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་ཡིན་ལ། ཁུལ་དང་རྫོང་གི་གཏོང་ཚད་ནི་2.2%མ་གཏོགས་ཟིན་མེད་པ་མ་ཟད། ལོ་མགོའི་ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་སྤོ་སྒྱུར་གཏོང་སྤྲོད་ཁྲོད་དུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཟིན་པ་རེད། གཞན་ཡང་། རྨང་གཞིའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ས་གནས་ཀྱི་ཆ་སྒྲིག་མ་དངུལ་ནི་ཚང་མ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ནོར་སྲིད་ཀྱིས་གཅིག་གྱུར་སྒོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལས། ས་གནས་ཁག་གིས་ཆ་སྒྲིག་བྱ་མི་དགོས།
སྲིད་ཇུས་དང་རྣམ་གྲངས་ནི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དང་དབུལ་པོའི་མི་འབོར་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ།
    ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་གྱི་དབུལ་སྒྲོལ་གནད་དོན་སེལ་རྒྱུ་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྐྲུན་པའི་ཆེས་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་འགན་ཡིན་པའི་བླང་བྱ་ལྟར་དུ། ད་ལོའི་1+6ཇུས་གཞིས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་གནད་སྨིན་དབུལ་སྐྱོར་དང་གནད་སྨིན་དབུལ་སྒྲོལ་ལ་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། སྐོར་གཅིག་ལྔའི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི་དང་དབུལ་སྐྱོར་འགག་སྒྲོལ་ཆེད་དོན་ཇུས་གཞི་དང་འབྲེལ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། བྱེད་ཤུགས་ཆེན་པོའི་ངང་སྲིད་ཇུས་དང་རྣམ་གྲངས་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དང་དབུལ་པོའི་མི་འབོར་ལ་ཁ་ཕྱོགས་དགོས། དཔེར་ན། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ཐོན་ཁུངས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱས་ནས། དབུལ་པོའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ལས་ཞུགས་གསོ་སྦྱོང་དང་ལས་རིགས་སློབ་གསོའི་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། 
    གཞན་ཡང་། ད་ལོའི་1+6ཇུས་གཞི་ཡིས་གཙོ་གནད་ས་ཁུལ་དང་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱས་ཏེ། ཤུགས་ཆེན་ངང་རྣམ་གྲངས་དང་མ་དངུལ་སི་ཁྲོན་དང་ཀན་སུའུ། མཚོ་སྔོན་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་མཚམས་ས་ཁུལ་ལ་ཕྱོགས་དགོས། དུས་མཚུངས་སུ་དར་མདོའི་ས་ཡོམ་གེགས་ཁུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་སྤྱོད་ཞབས་ཞུ་དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་ལ་ཁྱབ་དགོས་པའི་གྲོས་གཞིར་དམིགས་ཤིང་། 1+6ཇུས་གཞི་ནི་དགོན་པ་ནས་གཞི་བཙུགས་པ་དང་། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་སྤྱི་ཚོགས་འགན་བཅོལ་ནང་ཞུགས་པ་དང་མ་མཐའི་འཚོ་རྟེན་རེ་ཞུ་བྱེད་པ། སྨན་བཅོས་རོགས་སྐྱོར་ནང་འཇུག་པ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་བྱེད་པ་དང་། དགོན་སྡེའི་དཔེ་ཁང་ནང་ཚད་ལྡན་དཔེ་དེབ་ཁ་གསབ་དང་གསར་སྒྱུར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀར་ཤུགས་སྣོན་བྱ་དགོས།
ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་མ་དངུལ་ནི་རྩ་དོན་ལྟར་ལོ་སྟོད་དུ་ཚང་མ་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་དགོས། 
  རང་རེའི་ཞིང་ཆེན་གྱི་བླང་བྱ་ལྟར་ན། མིག་སྔར་ཀྲུང་དབྱང་གི་མ་དངུལ་མར་སྤྲོད་རྒྱུ་གསལ་པོ་མིན་པའི་སྐོར་ལ། ཞིང་ཆེན་ཐད་གཏོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་དེའི་འགྲོ་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རང་འགུལ་ངང་སྙན་སེང་ཞུས་ནས་བརྩོན་ལེན་བྱ་དགོས། གལ་སྲིད་སྤྲོད་རྒྱུ་གསལ་པོ་བྱས་ན། དུས་ཐོག་ཏུ་མར་སྤྲོད་པ་དང་ཇུས་གཞིའི་ནང་དུ་ཁ་གསབ་འཕར་སྣོན་བྱེད་དགོས། བོད་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་ཕན་ལྡན་ལས་ཡུན་དམ་འཛིན་བྱས་ཤིང་། སྔོན་རྩིས་དང་མ་དངུལ་བཀོད་སྒྲིག་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས། ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་མ་དངུལ་ནི་རྩ་དོན་ལྟར་ན་ལོ་སྟོད་དུ་ཚང་མ་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་དགོས། གླེང་ཕྱོགས་ཁྲིད་སྟོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་དམངས་ཕན་སྲིད་ཇུས་ཁྱིམ་དུད་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱ་དགོས་ལ། མི་རེ་རེར་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱས་ནས། དེ་ལས་མང་པའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ཐུགས་ཁུར་མྱོང་ཚོར་བྱ་རུ་འཇུག་དགོས།