གཙོད་རྫི་འབྲོག་མི།
ད་ལོའི་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་དང་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་གཉིས་དུས་གཅིག་ལ་འཁེལ་ཡོད། ལོ་གསར་ཚེས་པ་གཅིག་ལ། མི་གཞན་རྣམས་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་གྱི་རྣམ་པར་དབྱིངས་ནས་ཡོད་དུས། བྱང་ཐང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་གྱིས་ཞོགས་ཇ་འཐུང་རྗེས། རང་གི་བུ་མོ་ལ་འོ་ཞིག་བྱེད་རྗེས། འཕྲུལ་རྟ་བཞོན་ནས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སེར་གླིང་མཚོ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་ནས། བོད་ལྕགས་གླང་ལོའི་ནང་སྐོར་ཞིབ་ཐེངས་དང་པོ་བྱེད་མགོ་བརྩམས།
སེར་གླིང་མཚོ་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་ནི་བྱང་ཐང་གི་ལྟེ་བར་གནས་ཤིང་། རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྨི་4700བརྒལ་ཡོད། རང་བྱུང་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པས། འདི་ལ་མི་རིགས་ཚེ་སྲོག་བཀག་སྡོམ་ཁུལ་ཞེས་འབོད་མོད། ཡིན་ནའང་། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
“ད་ལྟ་ཉིན་རེར་སྐོར་ཞིབ་དུས་ཡུན་ཇི་ཙམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་དམ།”ཞེས་གསར་འགོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་ལ་དྲི་བ་དྲིས།
ད་ལྟ་ལོ་33ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་ནི་ལོ་12རིང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བ་བྱེད་ཟིན་ཡོད། ཁོང་གི་སྐད་འཕྲིན་མིང་ལ་“གཙོད་རྫི་འབྲོག་མི”ཞེས་བྲིས་འདུག ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ལ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་སྙིང་ཉེ་བྱེད་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གཤིས་ཀ་ཡོད་པས། ཧ་ཅང་ལས་སླ་བའི་ངང་བྱ་རིགས་བཅུ་ལྷག་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཐུབ་ལ། བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་ཁ་ཤས་ཡོད་པའི་མཚམས་ནས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྐང་རྗེས་མཐོང་ཐུབ་ཟེར། གསར་འགོད་པས་ཁོང་གི་ལག་རྒྱབ་ཀྱི་རྨ་ཁ་ཞིག་མཐོང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་གྱིས་དེ་ནི་ལོ་འགའི་སྔོན་དུ་གསའ་ཡིས་རྨུག་པ་སྟེ། ཁོང་གིས་གསའ་རོགས་སྐྱོབ་བྱེད་དུས་གཟབ་གཟབ་མ་བྱེད་པས་རྨུག་པ་རེད། “གསའ་ང་ལ་དགའ་དྲག་ནས་འདི་ནི་ཁོང་གི་འོ་བྱེད་པ་རེད།”ཟེར།
མིག་སྔའི་བར། བོད་ལྗོངས་སུ་འབྲོང་གི་ཁ་གྲངས་ཁྲི་4ལྷག་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་2003ལོ་དང་བསྡུར་ན་ཁྲི་2.5མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། གཙོད་ཀྱི་ཁ་གྲངས་ནི་ཁྲི་5ནས་ཁྲི་20བར་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། རྐྱང་ནི་ཁྲི་5ནས་ཁྲི་9བར་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། དྲེད་མོང་དང་སྤྱང་ཀི ཝ་སོགས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁ་གྲངས་ཡང་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
“ད་ལྟ་སྲུང་སྐྱོང་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁ་གྲངས་མང་དུ་འགྲོ་ཚད་མགྱོགས་པོ་ཡོད། མི་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རྩྭ་ཐང་སྟེང་འཆམ་མཐུན་ངང་འཚོ་ཡོད”ཅེས་ཚུལ་ཁྲིམས་མཐར་ཕྱིན་གྱིས་བཤད། “ངའི་བུ་མོ་ནི་ད་ལྟ་ལོ་ཆུང་ཆུང་རེད། ཡིན་ནའང་། ཁོ་མོས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རིགས་མང་པོ་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད། ང་ཚོའི་མི་རབས་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་ན། བུ་མོ་ཆེ་དུས་ད་དུང་མུ་མཐུད་དུ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་གྲོགས་པོ་སྒྲིག་ཆོག”